در تعامل با یک «انسان» کار خیلی پیچیده می‌شود؛ چون عوامل موثر و بعضاً ناشناخته بیش‌ترند و تأثیرها به‌صورت قطعی قابل پیش‌بینی نیستند. همین موارد باعث می‌شود که شاخه‌های علوم پزشکی گسترده شود و هر پزشکی حاضر نباشد در هر زمینه‌ای نظر دهد. گاهی برای ناراحتی چشممان به چشم‌پزشکِ متخصّص مراجعه می‌کنیم، ولی او در عین تخصّصش حاضر نمی‌شود اقدامی کند و برای گرفتن مشاوره به همکارانش ارجاع می دهد! جالب این است که معمولاً متخصّصان، بیش‌تر از بقیّه ارجاع می‌دهند؛ چون آگاه‌تر و دقیق‌تر شده‌اند.

حال اگر درشغل معلمی، به جای جسم، با «روح انسان» سر و کار داشته باشیم، این حساسیّت به مراتب بیش‌تر می‌شود. زیرا از طرفی هر کس ویژگی‌های خاصّ خود را دارد و از طرف دیگر عوامل ناشناخته و آزمایش‌نشده، بسیار بیش‌تر است. از این مهم‌تر، شعاع اثرگذاری معلّم و مربّی است. وقتی بستر تأثیر معلّم، روح دانش‌آموز باشد، ممکن است اثر کار او تا ابد باقی بماند؛ چون روح، «حیات ابدی» دارد.

وقتی حساسیّت و موقعیّت خاصّ کار تعلیم و تربیت -به اجمال و اختصار- مورد دقّت قرار گرفت، کم‌کم این مسئله مطرح می‌شود که چه‌طور می‌توان در این وادیِ پرغوغا وارد شد و مسئولیّت خود را به‌درستی انجام داد؟ آیا این مقدار مطالعات تربیتی که ما داریم و همین اطّلاعات موجود از وضعیّت دانش‌آموزان و خانواده‌ها، برای تصمیم‌گیری و اقدام تربیتی کافی است و نیازی به مشورت کردن نداریم؟ حتّی ممکن است با نیّت الهی و برای ادای وظیفه‌ی دینی به وادی تعلیم و تربیت قدم گذاشته باشیم؛ امّا آیا می‌توانیم آسوده‌خاطر باشیم که وظیفه را درست ادا می‌کنیم؟


کتاب پیش‌رو مبتنی بر گفتارهای دکتر علیرضا رحیمیان تنظیم گردیده که در خصوص جایگاه مشورت در تعلیم و تربیت، برای جمعی از مربّیان و همکاران فرهنگی بیان شده و مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. در تدوین نهایی آن نیز اگرچه بر غنای برخی جهات بحث افزوده شده، امّا تلاش شده تا حال و هوای فضای گفتگو در جمع معلمان تا حدّ امکان باقی بماند.

بخش‌های چهارگانه‌ی کتاب عبارتند از:
طرح مسئله
مشورت در آیات و روایات
مشورت در تربیت
ظرف مناسب برای مشورت
در انتهای کتاب نیز در قالب سه پیوست، برخی از روایات تکمیلی بحث، بیان‌هایی از مرحوم علّامه کرباسچیان در باب مشورت و استفتائاتی از برخی مراجع محترم تقلید در این باب گردآوری و در اختیار خوانندگان محترم قرار داده شده است